Đồng chí Hồ Tùng Mậu, tên thật là Hồ Bá Cự, sinh ngày 15/6/1896 tại làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An trong một gia đình khoa bảng và giàu truyền thống yêu nước. Sinh ra và lớn lên trong bối cảnh nước mất, nhà tan, các phong trào đấu tranh đều bị dìm trong biển máu của kẻ thù; chính nhờ truyền thống yêu nước của quê hương, gia đình và các bậc cha ông đã hun đúc ý chí và tinh thần cho người thanh niên Hồ Tùng Mậu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, chiến đấu giành lại độc lập, tự do cho dân tộc và quyết định ra nước ngoài tìm đường cứu nước. Với sự hoạt động sôi nổi tại nước ngoài, đồng chí Hồ Tùng Mậu đã có nhiều đóng góp quan trọng đối với sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930. Đây là dấu mốc trọng đại trong lịch sử bởi từ đây con đường cách mạng Việt Nam đã có một tổ chức lãnh đạo, định hướng đúng đắn cho toàn thể dân tộc Việt Nam thực hiện mục tiêu độc lập, tự do.
Hồ Tùng Mậu
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được ra đời, đánh dấu một bước ngoặt mới trong lịch sử của dân tộc. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ được giải phóng khỏi ách áp bức, bóc lột của chủ nghĩa thực dân, xóa bỏ những trở lực của phương thức sản xuất phong kiến lỗi thời, bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do và tiến lên xây dựng đất nước trong thời kỳ mới.
Tuy nhiên, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vừa ra đời đã phải đối diện với những khó khăn chồng chất khi chính quyền còn non trẻ và hậu quả do chế độ cũ để lại, đặc biệt là nguy cơ “thù trong, giặc ngoài” đe dọa đến sự tồn vong của chế độ. Đầu tháng 9/1945, gần 30 vạn quân gồm quân đội Trung Hoa dân quốc, quân đội Anh và quân đội Pháp núp bóng tràn vào nước ta với nhiệm vụ giải giáp quân đội phát xít Nhật (1). Ngoài ra, Đảng và Chính phủ còn phải đối mặt với những thách thức lớn như “giặc đói” và “giặc dốt”. Rõ ràng, những khó khăn, thách thức tồn tại nêu trên đe dọa nghiêm trọng đến nền độc lập, tự do mà Đảng và nhân dân ta mới giành lại được; đặt chính quyền dân chủ nhân dân và vận mệnh dân tộc vào thế “nghìn cân treo sợi tóc”.
Trong hoàn cảnh đó, đồng chí Hồ Tùng Mậu đã được Đảng, Nhà nước tin tưởng giao phó những nhiệm vụ, trọng trách quan trọng khi chính quyền cách mạng còn non trẻ.Với kinh nghiệm hoạt động thực tiễn phong phú và ý chí kiên cường của một người chiến sỹ cộng sản, đồng chí đã có những đóng góp thiết thực trong việc xây dựng và củng cố lực lượng cách mạng, góp phần không nhỏ trong công cuộc kiến thiết Tổ quốc thời kỳ sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.
